Beste mensen, Vandaag is het Internationale Vrouwendag en vanzelfsprekend besteden ook wij, van Assadaaka en Onze Hoop, hier aandacht aan. Is er een reden om deze dag te vieren? Of is het juist een reden om nog eens stil te staan bij waarom deze dag eigenlijk nodig is? Ik ga niet beweren dat wij vanavond een antwoord op deze vraag kunnen formuleren, maar wel om in discussie en gesprek ons deze vraag te stellen. Internationale_Vrouwendag.doc

Ik ben Ahmed El Mesri, oprichter en voorzitter van Assadaaka en Onze Hoop en heet u allen welkom op deze avond.

Ik heb wat rondgekeken op het internet met de zoekterm ‘internationale vrouwendag’ en kwam zo een aantal opmerkelijke dingen tegen. Zo blijkt niet alleen, zoals wij allemaal weten, de helft van de wereldbevolking uit vrouwen te bestaan, maar ik las dat deze helft ongeveer twee derde van het werk doet. Twee derde! Dat is heel erg veel! En dat terwijl wij allemaal de indruk hebben dat het met name mannen zijn die ‘het werk’ doen. Mannen immers zijn – over het algemeen – de kostwinners, het is, zelfs in ons eigen hoogontwikkelde land nog steeds ‘normaal’ dat de man werkt en de vrouw voor het huishouden en voor de kinderen zorgt. Maar die twee derde van het werk dat door vrouwen verzet wordt is, en dat is een opmerkelijk punt, is werk dat niet in hoog aanzien staat, veelal zelfs werk waar op neergekeken wordt. Wanneer een vrouw eten kookt, dan is het voor haar gezin; wanneer een man eten kookt, dan is hij vaak kok in een restaurant en krijgt hij ervoor betaald.

Wanneer een vrouw de ramen zeemt, dan zijn het de ramen van haar eigen huis; wanneer een man ramen zeemt, dan is hij dat gewoonlijk van zijn beroep en krijgt ervoor betaald. En het is betaling die maatschappelijk aanzien oplevert; onbetaald werk – en wij merken het ook vaak met onze vrijwilligers – wordt minder serieus genomen dan betaald werk. En ja, het is nog steeds zo, ook in ons eigen land, dat vrouwen, wanneer zij betaald werk verrichten, voor hetzelfde werk over het algemeen minder betaald krijgen dan hun mannelijke collega’s. Ook hier hebben wij, na jaren van emancipatie, nog steeds te maken met ongelijkheid. Maar omdat het vandaag Internationale Vrouwendag is, moeten wij niet stil blijven staan bij de situatie tot aan onze grenzen, maar moeten wij daar ook overheen kijken. Zeker wanneer wij naar ontwikkelingslanden kijken, dan zien wij een nog schrikbarender groot onderscheid tussen mannen en vrouwen, ten nadelen van de vrouw.

Er zijn nog steeds talrijke landen waar mensenrechten aan vrouwen onthouden worden, waarin vrouwen zelfs bij wet niet gelijkwaardig zijn aan mannen, zodat zij, met de wet in de hand, misdadig behandeld kunnen worden, overgeleverd aan willekeur, willekeur van haar familie, van haar echtgenoot, zelfs willekeur van de gemeenschap waar zij deel van uitmaakt.

Er zijn tijden geweest waarin dit als vanzelfsprekend beschouwd werd – en laten wij wel wezen, het is nog niet eens zó lang geleden dat ook hier in Nederland een vrouw, wanneer zij in het huwelijk trad, haar eventuele baan op móest geven, ondergeschikt werd aan haar man en zelfs tot een wetswijziging in 1956 handelingsonbekwaam werd! Het is dan ook ál te gemakkelijk om veroordelend naar andere landen te wijzen: het is té gemakkelijk om te veronderstellen dat je met een wetswijziging het hele probleem van vrouwendiscriminatie oplost. Zoals ik boven al gezegd heb: zelfs in ons eigen land, waar man en vrouw voor de wet gelijk en gelijkwaardig zijn, is discriminatie nog steeds schering en inslag.

Emancipatie vereist een mentaliteitsverandering en een mentaliteitsverandering is veel moeilijker en ongrijpbaarder dan een wetswijziging. Toegegeven, aanpassing van de wet en uitgangspunten van gelijkheid en gelijkwaardigheid zijn een belangrijke eerste stap op weg naar deze mentaliteitsverandering; ik wil met mijn opmerking over het veroordelend naar andere landen wijzen ook beslist niet zeggen dat we ons er niet blijvend voor moeten inzetten. Wel wil ik dat wij ook naar onszelf blijven kijken en naar hoe ver wij zijn op het pad van de mentaliteitsverandering naar gelijkheid en gelijkwaardigheid tussen man en vrouw.

Hiermee wil ik dan ook kort de vraag die ik aan het begin van mijn toespraak gesteld heb, beantwoorden: is de internationale vrouwendag een feest of is het een gelegenheid om stil te staan bij de vraag waarom er zo’n dag georganiseerd wordt? Het is een beetje van beiden; het echte feest zou erin kunnen bestaan dat deze speciale dag afgeschaft wordt, omdat er geen reden meer is stil te staan bij de positie van onderdrukking van de vrouw in de meeste delen van de wereld, maar om te vieren dat we zo ver gekomen zijn in onze mentaliteitsverandering dat mannen en vrouwen op een gelijkwaardige manier met elkaar om kunnen gaan men dat ook doen. Maar het is ook een dag van feesten dat wij bij elkaar zijn en dat wij met ons allen op weg gaan naar het maken van een betere wereld.
Ik wens u allen een fijne avond toe.

©Toespraak Ahmed El Mesri op Internationale Vrouwendag van 8 maart 2012