Daphne van ProDemos vertelt dat grondrechten heel belangrijk zijn, dit is sinds 1848 dat wij deze ontlenen. Ze vraagt aan de bezoekers om vrijheden te noemen die we genieten in Nederland:
- Privacy
- Godsdienstvrijheid
- Demonstratie
- Vrijheid van meningsuiting
- Onderwijs
Hierna volgen een aantal stellingen waarop je kunt reageren door je bordje omhoog te houden. Groen= eens/ja Rood= oneens/nee.

Stellingen:
1. Staat er in de grondwet dat je gekozen kunt worden als je 18 jaar of ouder bent? En kan er op jouw gestemd worden? De meerderheid antwoord ja, en dat is het juiste antwoord.
2. Staat er in de grondwet dat kinderen tot 18jaar recht hebben op schoon drinkwater? De meerderheid antwoord nee, en dat is het juiste antwoord. Het staat al in een VN-verdrag.
3. Staat er in de grondwet dat scholen zelf mogen bepalen dat ze zelf het geloof mogen zorgdragen? De meerderheid antwoord ja en dat is juist. In de grondwet staat dat er vrijheid is van Godsdienst.
4. Staat er in de grondwet dat iedereen recht heeft tot openbaar vervoer? De meerderheid antwoord ja, het juiste antwoord is nee. Je kunt bijvoorbeeld niet zeggen ‘Ik kan de bus niet in, omdat ik geen geld heb’.
5. Staat er in de grondwet dat een gordel dragen in alle auto’s verplicht is? Het antwoord is nee. Het staat wel in een gewone wet van het verkeersreglement. Iemand vind dat het wel in de grondwet moet. Er volgt uitleg over gewone wetten. Bijvoorbeeld de leeftijdsgrens voor alcohol is vanaf 18 jaar. De grondrechten zijn belangrijk voor de democratie. De regering kan dit niet zomaar aanpassen.
Dan volgt er een vraag of wetten vaak veranderen. Dit is het geval, regels veranderen voortdurend. Bijvoorbeeld in het geval van briefgeheim staat dit in de wet, maar is dit nog niet bepaald voor email of what’s app. Iemand mag niet zomaar jouw post/mail of app openen. Hier moet nog over worden gestemd. Als 80% het ermee eens is, kan het worden aangepast. Bij de gewone wet is er sprake van snellere aanpassing.

Iemand vraagt wat je kunt doen in het geval iemand je stiekem fotografeert en dit publiceert. Je kunt dan aangifte doen en vervolgens een advocaat inschakelen.

Een vraag over als je op straat belaagd wordt en jezelf verdedigd. Er waren getuigen bij, welk recht heb je dan? Antwoord: als je wordt aangevallen en er is sprake van levensgevaar, dan mag je je zelf verdedigen. Het moet wel binnen proportie zijn, het moet niet zo zijn dat als iemand een lichte klap geeft, jij bijvoorbeeld een mes pakt. Bij gevaar mag je jezelf verdedigen en dan pas mag je beroep doen op noodweer. Verder oordeelt de rechter daar over.
In de grondwet staat wie er eigenlijk recht mag spreken. Het is waardevol dat we hebben afgesproken wie wat mag doen in Nederland. En daarnaast is bijvoorbeeld hoe je je privacy beschermt geregeld.

Een andere vraag die voorgelegd wordt gaat over de IND, er zou in maart uitspraak volgen, echter wegens corona is dit 8 weken uitgesteld en volgt daarna een beslissing. Welk recht heeft deze persoon? Je hebt het recht om binnen 8 weken bezwaar in te dienen. Instanties moeten zich aan de regels houden, iedereen moet zich aan de regels houden. Dit is een ingewikkelde kwestie en vraagt om nadere uitleg van een advocaat.

Iemand stelt een vraag over privacy, je wordt bijna overal gefilmd, op straat op de weg, er hangen overal camera’s. Hoe komt dat? Dit kan te maken hebben met veiligheid en dat is ook een grondrecht. Iemand anders merkt op dat er bij Assadaaka Community camera’s hangen. Je kunt dan niet meer jezelf zijn. En dit zorgt ervoor dat je je niet meer veilig voelt, je hebt het gevoel dat je gecontroleerd wordt. Het is dan ook lastig om bijvoorbeeld psychische problemen te delen. Dit zorgt ook voor een extra beperking op gezondheid van mensen die al kwetsbaar zijn.
Bij de naailes willen vrouwen zich omkleden om een kledingstuk op maat te maken, de camera beperkt ze hierin.
In dit geval heb je het recht om te weten wie de camera’s heeft geplaatst en wie de beelden bekijkt. Ophanging van camera’s zijn aan regels gebonden. Zo is jouw grondrecht recht op privacy en heb je aan de andere kant recht op veiligheid, dit botst soms.
Een actiepunt voor Assadaaka is om de camera’s uit te zetten door het beheer van de sporthal, zodat zij zich in vrijheid kunnen omkleden en hun psychische kwetsbaarheden kunnen delen.
Dan volgen twee verschillende verhalen over letselschade. De slachtoffers voelen zich niet geholpen en dat hun recht is ontnomen. Wat is de vervolgstap? Je kunt in beroep gaan, een letseladvocaat in de arm nemen, internationaal recht aanspreken en Amnesty International (omdat in één geval sprake is van wonen in een ander land en ongeluk plaatsvond in Nederland). In zulke gevallen is het belangrijk dat je lotgenoten opzoekt en kijkt naar verdere mogelijkheden. Samen kun je meer bereiken. Ook kun je een andere advocaat inschakelen of een politieke partij of het Stadsdeel. Soms moet je lang doorzetten om je recht te halen. Besloten wordt om gezamenlijk deze twee vrouwen van verder advies te voorzien.
Tot slot volgen nog een aantal stellingen m.b.t.: In hoeverre word je in corona tijd in je grondrecht belemmerd?
Stelling:
1. Je wilt naar de kerk/moskee/synagoge/ander gebedshuis. Maakt corona het moeilijker om te geloven en om het gebedshuis te bezoeken? Word je grondrecht beperkt? Is het minder makkelijk om naar de moskee te gaan? 8 mensen vinden van niet, 3 wel. Waarom voel je je beperkt? Er ontstaat veel besmetting daar volgens iemand. Een ander vind dat je wel mag bidden, maar je je aan de RIVM-regels moet houden en er een max. aantal personen aanwezig mag zijn. Een ander vind dat je beperkt bent, maar dat je je geloof gewoon kunt belijden, bijvoorbeeld thuis. Ahmed zegt dat we het niet ingewikkelder moeten maken, we kunnen overal bidden, maakt niet uit welke religie je belijd. Corona treft iedereen en de regels zijn er niet voor niets. We moeten volhouden tot de crisis voorbij is. Tot slot merkt iemand op dat het beter is om thuis te bidden, omdat je niet volledig de religieuze regels kunt opvolgen (dicht tegen elkaar aan bidden).
2. Je wilt sporten bij jouw vereniging, bijvoorbeeld bij de voetbalvereniging. Wordt dat beperkt? Een vrouw wordt beperkt, ze kan wel sporten in de sportschool, maar vind dat de hygiëne maatregelen matig worden nageleefd. Een ander moet online reserveren om te kunnen sporten. Een voetballer heeft geen competitie meer, wat jammer is, maar hij begrijpt de maatregelen wel en dat het om de gezondheid gaat. Een marathonloper sport nu alleen i.p.v. in een groep en hij laat zien dat hij altijd een Nederlandse vlag bij zich heeft.
Je hebt een grondrecht om te verenigen en samen te sporten. Je hebt ook recht op gezondheid. Dit zorgt voor een botsing, dit is in de praktijk soms moeilijk om mee om te gaan.
Rechten en plichten zijn soms onduidelijk en moeilijk om te begrijpen.
Belangrijk is om individueel recht en je mening te delen, dit raakt ons allen. Iedereen wordt bedankt voor zijn bijdrage.

Ter afronding wordt iedereen gevraagd hoe hij/zij het heeft ervaren:
- Ik vond het een goede voorlichting, ik heb veel geleerd
- Ik heb het begrepen, de combinatie van Nederlands en Arabisch hielp daarbij, ik ben meer te weten gekomen
- Ik ben tevreden en heb veel nieuwe dingen gehoord
- Dank aan allen, helaas heb ik niet alles begrepen, maar ik ken nu wel mijn rechten en plichten beter
- De informatie over privacy en camera’s is nieuw voor mij
- Veel dank aan Brahim, Daphne, Renate, Assadaaka en Ahmed. Ik heb veel geleerd, ik had jullie liever live ontmoet, maar het is niet anders. Ik heb veel over mijn grondrechten geleerd, vooral artikel 1.
- Ik vond vooral de privacy interessant