Vrede wordt niet gewonnen met kanonnen. Vrede ontstaat daar waar men, en een land, zichzèlf heeft doorgrond en overwonnen. Vrede is het resultaat van zelfreflectie – van het onderzoeken van de eigen motieven en de eigen intentie –, van de inzet van goede wil voor iedereen, en vooral: van hard, héél hard werken!!!

Er is geen vrede die ooit is gegroeid uit bommen, geweervuur, vernietiging en het doden van onschuldige mensen die stuk voor stuk niets liever willen dan – ja, die snàkken naar – vrede! Vrede begint niet bij de inzet van jonge mensen die te vroeg worden opgezadeld met oorlogvoeren alsof dat het juiste middel is! Of je nu oorlog voert vanwege economische, politieke en of religieuze overtuigingen, het blijft oorlog.

Oorlog maakt altijd slachtoffers, beschadigt mensen voor de rest van hun leven en zet het ingeslagen pad van agressie en vernietiging meedogenloos voort. De wapenindustrie heeft daar een prominente plaats in en is een grote en belangrijke economische factor. Er wordt dan ook alles aan gedaan om deze industrie legitiem en onmisbaar te verklaren.

In ieder mens huist in aanleg goed en kwaad, en er is altijd een keuze mogelijk tussen oorlog en vrede – in ’t klein en in ‘t groot. Het is van belang om zich daarvan bewust te zijn en dan ook bewust te kiezen voor vrede! En als je mag kiezen, waarom zou je dan kiezen voor oorlog en geweld? Ik ben ervan overtuigd dat de meerderheid van de mensen op deze aardbol vrede wil! Diep in ons hart kiest niemand voor oorlog en toch zijn er te veel oorlogen. En elke oorlog is er één te veel.

Oorlogen die momenteel gevoerd én begonnen worden, kennen volgens mij maar een paar fundamentele oorzaken: hebzucht, het verlangen naar macht en het vasthouden aan het eigen gelijk – al of niet ingegeven door ideologische, economische, religieuze of politieke overtuigingen. Een dodelijke combinatie in handen van sommige wereldleiders en hun legers.

De werkelijke groei die de mensheid heeft door te maken als geheel is: de erkenning van zichzelf en van de ander, zonder naar rechtvaardiging te zoeken van het eigen gelijk of de eigen superioriteit over anderen. Anders gezegd: er is geen ‘meer’ en ‘beter’. Niet de ene mens bóven de andere, niet de ene staat bóven de andere, niet de ene godsdienst bóven de andere.

Hij die de ander erkent zowel als zichzelf heeft het niet nodig de grenzen bij een ander te overschrijden. Letterlijk en figuurlijk. Want vrede begint bij de erkenning dat alle mensen, waar ook ter wereld, hetzelfde willen en hetzelfde nodig hebben: een plek onder de zon om vreedzaam te kunnen leven en geluk na te streven voor zichzelf en de groep, náást en mèt anderen.

Vrede is ook geen eeuwigdurende toestand van lijdzaam toezien dat de ander over de grenzen komt om vervolgens met bruut geweld terug te slaan. Vrede is te allen tijde de bereidheid hebben om hardop uit te spreken wat de grenzen zijn – de landsgrenzen, de culturele grenzen, de sociale en persoonlijke grenzen – en vervolgens te zoeken naar wat bindt en verbindt, èn naar wat onderscheidt en begrenst.

Dat gaat niet zomaar. Dat vraagt moed, inzet, doorzettingsvermogen. En de wil om de verantwoordelijkheid te aanvaarden, niet omdat het ergens staat geschreven, maar omdat werkelijk wordt begrepen waar het echt om gaat. Zolang partijen blijven denken in ‘wij’ en ‘zij’; in òns recht in plaats van het recht van iederéén; in ‘hier’ en ‘daar’, in dit gebied en dat gebied; in ‘mijn’ waarheid en die van de ander… zolang blijft de mythe in stand dat er ‘uitverkoren volkeren’ zijn. Terwijl de werkelijke uitdaging is om de erkenning te durven omarmen dat àlle mensen, de gehéle wereldbevolking, uitverkoren is: om hier op aarde te leven, te wonen en samen een weg te vinden in deze moeilijke, spannende opdracht die wij ‘leven’ noemen.

Het geheim van dit leven is nou juist dat er maar één allesomvattende waarheid is en dat het daarbij nooit gaat om macht of voorrang, bezit of aanspraak op wat dan ook. Vrede kan ontstaan wanneer volken willen zien dat ‘mijn’ belang in wezen hetzelfde is als ‘jouw’ belang. In de gezamenlijke taak die we hier in dit leven op deze aardbol hebben is de opdracht niet om ‘mijn’ belang hoger aan te slaan dan dat van een ander of van een ander volk.

Het gaat er alleen maar om dat we durven zien dat een toestand van strijd en van onvrede ons een belangrijke les toont: de les dat we hier niet voor niets met allerlei volkeren samen leven en dat we als opdracht hebben om dat sámenleven zo goed mogelijk vorm te geven. Ten gunste van iederéén.

Ik vertegenwoordig Assadaaka, een multiculturele vereniging van vriendschap die zich inzet voor mensen van alle culturen en geloofsovertuigingen. Assadaaka is een Arabisch woord en betekent zoveel als vriendschap en samengaan in harmonie. Ja, dat kennen wij ook in de Arabische wereld. Ofschoon de berichtgeving over deze kwaliteit bij moslims erg mager is.

En vriendschap is en zien wij in ons werk als een belangrijke factor in het vredesproces. Wij sporen mensen aan om zich af te vragen: denk ik voor mijzelf, of denk ik zoals iedereen in mijn omgeving denkt? Denk ik zoals mijn ouders dachten toen ik kind was? of denk ik zoals mijn beste vrienden denken? Waarop baseer ik mijn denken? en waarop baseer ik mijn concept van oorlog en vrede? Dit zijn legitieme en bovendien vitale levensvragen. Ze zijn onmisbaar voor het creëren van een vreedzame samenleving.

Ik pleit voor een wereld van vrede waarin geen plek meer is voor oorlog en waarin wij elkaar vergeven. Dat is een absolute voorwaarde voor het leven in vrede. Elkaar vergeven is een dagtaak en vergt, zeker in het begin, nogal wat aanpassingsvermogen van ons allemaal. Vrede wordt niet gewonnen door bommen, vrede kan alleen groeien uit goede wil en gezamenlijk heel hard werken!

Peace be withyou all, La paix soit avec vous tous,La paz sea con todos vosotros en Vrede zij met u allen!

Toespraak Ahmed El Mesri, voorzitter van de Vriendschap Community Assadaaka op 17 juli 2014