Vandaag 29 november kreeg een speciaal onderwerp tijdens de ontbijt-bijeenkomst van Assadaaka de aandacht: Leven met een partner met een psychische aandoening. Op dit onderwerp rust een taboe, dat was ook zichtbaar in de opkomst van vanochtend, er waren beduidend minder mensen aanwezig, terwijl normaliter de ontbijttafel goed gevuld is. Het taboe is onder allochtone mensen net zo aanwezig als bij autochtone mensen; wel is het zo dat onder allochtone mensen het probleem nog sterker kan spelen, omdat het sociale isolement op zich al veel sterker is naast de vrees er over te durven praten. Tijdens deze ochtend werd gesproken over de impact van zo’n situatie en werd een advies gegeven.
Dhr. Ahmed El Mesri opende de ochtend met een korte toespraak. De partner van een persoon met een psychische problematiek is eigenlijk een mantelzorger in een rol die best zwaar is, omdat je als mantelzorger er in principe 24 uur p/dag midden in zit. Psychische klachten hebben is een heel breed begrip. Mensen kunnen depressieve gedachten hebben, of met een angstproblematiek worstelen, of ze kunnen een ernstige vergeetachtigheid hebben, of een vorm van autisme, maar het kan ook gaan over mensen die te maken krijgen met gedragsveranderingen, waarbij de oorzaken hiervoor heel divers kunnen zijn, waaronder bijvoorbeeld het ondergaan hebben van een ernstige traumatische ervaring of door het opeenstapelen van de gevolgen van een problematiek die tot depressie leidde.
Als partner of beter gezegd naaste mantelzorger kan je je dan heel machteloos voelen en best een steuntje in de rug gebruiken, maar dn met je mee.at lukt niet altijd. Soms is er professionele hulp van buiten nodig, maar ook daar kan Assadaaka je bij helpen als je bij Assadaaka een luisterend oor nodig hebt, want Assadaaka betekent ook saamhorigheid: Wij zijn er voor elkaar, je staat er niet alleen voor.
Daarna kreeg Dhr. Siegfried van Hoek het woord. Voor de inhoud van zijn ervaringsdeskundige presentatie verwijzen we gemakshalve naar de bijlage geheten: ‘Leven met een partner met een psychische aandoening’. In de presentatie is een aspect weggelaten in het benoemen van de omgang met een situatie waarin een psychische problematiek speelt: de expliciete voorbeelden van praktijk-situaties met alle excessen van dien, welke op zich al een traumatiserende werking kunnen hebben. Er is een verschil tussen een psychische problematiek en gestoord gedrag; tot hoever moet je iets laten komen binnen een relatie? Sommige aandoeningen zijn behandelbaar, sommige zijn beheersbaar en sommigen zijn hopeloos. Wordt niet het slachtoffer van een slachtoffer als je iemand wilt helpen; er zijn grenzen, want als jij valt, dan valt alles wat je wilde redde.
Hierna volgde nog een korte dialoog met de aanwezigen, die het dapper vonden dat een dergelijk onderwerp bij Assadaaka werd uitgesproken, en haast vanzelf werd de lijn direct doorgetrokken naar de vele vluchtelingen met bijvoorbeeld oorlogstrauma’s die de laatste jaren naar Nederland zijn gekomen. Integratie gaat meer zijn dan enkel een baan zoeken en vinden en de taal spreken.
Verslag door Siegfried van Hoek over een taboe onderwerps-gesprek: Leven met een partner met een psychische aandoening.
Presentatie door Siegfried van Hoek
Leven met een partner met een psychische aandoening.
Vorige keer spraken we samen over de neurologische aandoeningen Parkinson en Alzheimer. Van Parkinson snappen we allen dat het geen psychische aandoening is, maar bij Alzheimer wordt dat begrip al vager, want als iemand bijvoorbeeld poep op de muren staat uit te smeren, dan ga je je wel afvragen waar de logica in handelen is van zo’n persoon gebleven, want dit gaat toch wel heel wat verder dan niet meer weten wie je directe naasten zijn in herkenning bijvoorbeeld. Toch zou ik Alzheimer in beginsel niet een psychische aandoening noemen, omdat we tegenwoordig weten dat de symptomen ten eerste het gevolg zijn van een degeneratief neuro-lichamelijk proces wat zich geleidelijk aan inzet en toont in uiterlijk gedrag.
Het wordt al heel andere koek als we spreken over parnoia of bijvoorbeeld depressie in de termen van psychische aandoening. Als je partner kanker of MS heeft, is de diagnose meestal duidelijk en snel gesteld en zijn de reacties van de omgeving doorgaans begripvol ook al zie je de aandiening niet aan de buitenkant. M0061ar als je partner psychische klachten heeft sta je vaak alleen en ook nog in een lange toekomstige weg te gaan ermee. De diagnose laat vaak lang op zich wachten door diverse factoren, de klachten uiten zich in vreemd gedrag en in relationele problematiek, de omgeving vraagt zich misschien af waarom je bij hem of haar blijft, en je hebt ondertussen vrij veel werk om alles overeind te houden in je bestaan. Geen makkelijke rol, die best wat meer aandacht mag krijgen vandaar het thema bij Assadaaka tbv bewustwording.
Een psychische stoornis kan zich in een relatie uiten, doordat de persoon met de psychische stoornis zich afsluit en niet of nauwelijks communiceert, er kunnen zich ook sterk wisselende emotievelden voordoen. Het kan ook zijn, dat hij of zij juist zeer extravert is of extreem gedrag vertoont. Er bestaan veel soorten van Psychische stoornissen van een depressie tot een angststoornis en tot de vele persoonlijkheidsstoornissen. De belangrijkste sleutel in het omgaan met een probleem is acceptatie van de situatie (niet het probleem voor lief nemen) en met integriteit en empirie ergens naar durven te kijken, zodat er niet iets gaat spoken en met aannames uitgroeit tot een complexering van een probleem. Daar ligt de ingang voor behandelbare problematieken; Dr. Jan Foudraine is een belangrijke pionier geweest met een vernieuwende kijk op de psychiatrie. Boeken: ‘Wie is van Hout’ en ‘Bunkerbouwers’. ‘Wie is van Hout’ is een signalering, dat psychiatrie geen eenheidsworst is, en ‘Bunkerbouwers’ pleit voor gestaltstherapie. De pilletjes-cultuur overheerst vanwege het GGZ leed-verdien-model: Synptoom bestrijding met een pilletje en theoretische werkzaamheid enkel op papier (DSM).
Op de eerste plaats moet je je afvragen, zoals Jan Foudraine betoogt, waarmee / hoe is het probleem ontstaan? Zijn er traumatische ervaringen, of is dit iets wat bij iemand als een donderslag bij heldere hemel zich zomaar voordoet. In hoeverre blijkt iets behandelbaar en te verbeteren? Tot hoever moet je iets laten komen binnen een relatie? Want sommige van de aandoeningen zijn behandelbaar, sommige beheersbaar en sommigen zijn hopeloos. Wordt niet het slachtoffer van een slachtoffer als je iemand wilt helpen. Er zijn grenzen…
We spreken hier niet over de diversiteit van aandoeningen spreken, en behandelmethoden, maar over wat het betekent om een partner te hebben met psychische problemen. Bij veel mensen met een psychische stoornis zijn de symptomen nauwelijks zichtbaar of sluimerend aanwezig. Zij uiten zich niet anders dan normaal, totdat de psychische stoornis optreedt en deze (zichtbaar voor derden) tot een climax komt. Weer andere vallen direct op, doordat die personen per direct afwijkend gedrag vertonen. Of zij lijden in stilte aan bijvoorbeeld een traumatische ervaring en door hun lijden het contact in een relatie anders is dan voorheen.
Zonder het juiste begrip en de juiste omgang kan een psychische stoornis in een relatie leiden tot een breuk of scheiding, maar het onderkennen van een probleem is een lange weg, en op het moment dat de relatieproblematiek dermate heftig is geëscaleerd en er een huisarts / psycholoog – relatietherapeut bij betrokken wordt, dan heeft er zich al veel afgespeeld. En de fase van diagnose is dan nog niet eens in beeld, want dat is nog vele stappen verder, voordat althans in relatieverband beiden patient en partner achter een dergelijk medisch psychisch onderzoek staan. Een eerste ingang in die richting is de relatie-therapeut/huisarts/psycholoog.
Een psychische problematiek is iets wat meestal in een verdere fase van de relatie zichtbaar wordt, omdat de waarneming ervan in de beginfase van kennismaking en de adoratie-cultus in factoren meer op de achtergrond sluimert. Het individueel onderkennen van een probleem als psychisch kan ook jaren op zich laten wachten, omdat de een de ander binnen een relatie wil helpen en/of zich aanpast aan de grillen van de ander voor de goede lieve vrede, ook in het kader van werken aan een relatie. Communicatie en liefdevol begrip is de basis voor samen een probleem kunnen overwinnen; persoonlijkheden moeten ook bij elkaar passen in natuur.
~
Ingrid Schoen van http://www.huisvanjeleven.nl/contact.html ‘Partners van mensen met psychische klachten blijven vaak in de schaduw. De psychische klachten blijven onbekend voor de omgeving, of de aandacht gaat naar de patiënt zelf en geheel niet of minder naar de omgeving, terwijl de nood toch erg hoog kan zijn. Het is in vele gevallen noodzakelijk dat de partner blijft werken om het financiële plaatje te doen kloppen, de thuissituatie moet gewoon door kunnen gaan, contacten met vrienden en familie moeten onderhouden blijven. En dat vraagt veel! Partners van mensen met psychische klachten hebben een groot risico om ‘om te vallen’. Maar als zij omvallen, valt het hele kaartenhuisje in elkaar. De gezonde partner moet dus, ondanks de druk, gezond blijven.’
Daarnaast is ook de grilligheid van de aandoening voor vele partners moeilijk.. Als de parter psychische klachten blijkt te hebben kan de ander ook aan zichzelf twijfelen: heb ik er wel goed mee omgegaan. Dat komt omdat de diagnose van psychische klachten vaak pas later plaatsvindt. Door jaren van stille dan wel uitgesproken conflict kan ook iemand aan zichzelf gaan twijfelen. De impact van het gedrag en (negatieve) energie van je partner op jezelf is namelijk in toenemende mate van insluipende invloed.
https://heartconnection.nl/omgaan-met-een-partnerof-naaste…/ Peter van de Ven : Wanneer relaties onder druk staan, beginnen partners zich fysiek en emotioneel van elkaar te distantiëren. Ze hebben de neiging om elkaar te vermijden en wanneer ze bij elkaar komen is het vaak gespannen in communicatie (spanning-stress op de achtergrond) wat resulteert in ingetogen gesprekken of gesprekken op enkel praktisch niveau.
Eén op de vier mensen krijgt ooit in zijn leven te maken met een situatie van psychische problemen. Een psychische aandoening van de partner heeft een enorm effect op de relatie. Partners kunnen dan last hebben van: wanhoop, isolatie, loyaliteitsconflict en overbelasting. Maar er is weinig aandacht voor die partners in de GGZ zorg- en hulpverlening, omdat die zich vooral richten op gedrag en cogniviteit binnen het te behandelen individu (, als ‘het’ dan eenmaal gediagnostiseerd is) en dat terwijl de emotionele belasting zwaar is. Veel partners of familieleden van mensen met psychische problemen kampen met (onverwerkt) verdriet, onmacht, schuldgevoel, frustratie, teleurstelling en/of rouw. Ze komen daar vaak niet aan toe, omdat de aandacht en energie vooral uitgaat naar hun (zieke) partner of familielid.
Partners of kinderen van mensen met psychische problemen zijn eigenlijk altijd alert op wat er kan gebeuren. Binnen een gezin overheerst de ziekte van de persoon vaak volledig en moeten dingen vaak wijken. Het probleem hangt (permanent) als een donderbui boven een partner of het gezin. Dat betekent vaak ook, dat het sociale leven van het gezin eronder lijdt. Want je nodigt geen mensen meer uit, vanuit schaamte als je weet dat met iemand binnen het gezin het niet goed gaat. Soms worden mensen met een psychische ziekte ook agressief en ook dat is vaak een reden om geen anderen uit te nodigen (is ook bewaren huislijke rust).
Het is een hele moeilijke situatie om mee om te gaan en de persoon met de psychische klachten begrijpen vaak zelf niet hoe moeilijk het is ook voor de partner, want ze zijn vaak puur en alleen met zichzelf bezig. Het is daarom ongelooflijk belangrijk dat je tijd maakt voor jezelf, maar ook hulp zoekt voor jezelf anders ga je er zelf aan onderdoor.
Daarom is het ook belangrijk dat partners lotgenoten ontmoeten. Dat zeiden we de vorige keer ook al, toen we over Alzheimer en Parkinson spraken. Met LOTGENOTEN voel je je als partner een stuk minder alleen en VOORAL: HET ZIJN ERVARINGSDESKUNDIGEN. Het helpt enorm om je te herkennen in verhalen van andere partners, het geeft troost dat je niet de enige bent die iets dergelijks moet doorstaan en je kan elkaar advies geven. Bijkomend probleem is dat partners ook vaak een behoefte/nood hebben aan een gesprek met de (behandelende) psychiater of psycholoog van hun partner en dat niet altijd als evident wordt beschouwd: Er moet niet alleen overleg zijn met de psychisch kwetsbare persoon, ook de partner heeft zelf hulp nodig om alles een plaats te kunnen geven. EN nogmaals: wordt niet het slachtoffer van een slachtoffer als je iemand wilt helpen, want er zijn ook grenzen aan jouw incasseringsvermogen: val jij dan valt alles met wat je wilde redden mee.
MEDITATIE als steun. Humor-relativatie. Ervaring en kennisdeling in groepsgesprek aan tafel.
Voor meer informatie tijdens kantooruren:
ASSADAAKA: Polderweg 300, 1e etage, 1093 KP Amsterdam | E. .(JavaScript must be enabled to view this email address) | W. http://www.assadaaka.nl
