In de uitnodiging voor deze avond heeft u kunnen lezen dat uit een onderzoek van TNS Nipo blijkt dat de helft van de Nederlanders zich wel eens eenzaam voelt. Dat zijn veel mensen. Daarom is de ‘week van de eenzaamheid’ die afgelopen vrijdag begonnen is, een goede gelegenheid om hier eens nader bij stil te staan. Thema_Eenzaamheid.doc
Daarom doet het mij ook genoegen dat u weer in zo grote getale hiernaartoe gekomen bent om deel te nemen aan deze avond in gesprekken, discussie en gewoon samenzijn. Ik ben Ahmed El Mesri en ik ben de voorzitter van de multiculturele vereniging Assadaaka.
Eenzaamheid, wat is dat? De organisatie van de Week van de Eenzaamheid heeft ertoe besloten het motto te kiezen: ‘Eenzaamheid is van ons allemaal’. Dat zegt nog niet zo veel over het gevoel van eenzaamheid, maar het zegt wel iets over de uitkomst van het onderzoek: wij allemaal weten hoogstwaarschijnlijk wel wat het gevoel van eenzaamheid inhoudt, wij hebben het allemaal wel eens in de praktijk en ‘aan de ziel’ ondervonden. Dat is dus nog meer dan de helft van de Nederlanders die zegt zich wel eens eenzaam voelt. Je zou bijna denken dat er een taboe op ligt, in een wereld waarin voortdurend nadruk gelegd wordt op de vanzelfsprekendheid van sociale contacten, gezelligheid, met elkaar omgaan, uitgebreide vriendenkring, drukke baan, leuke collega’s. We hoeven de t.v.-reclames maar te bekijken: alles is leuk, gezellig, iedereen heeft het druk, is blij en vrolijk. En ook de minder commerciële dingen als series, ronde-tafelgesprekken, ‘real life’ documentaires enzovoort, enzovoort.. nooit zien wij mensen die eenzaam hun dagen doorbrengen; het is alsof eenzaamheid niet bestaat.
Natuurlijk weten we allemaal wel dat dat niet zo is. Eenzaamheid bestaat wel degelijk, maar dat er zo weinig aandacht aan gegeven wordt, dat doet bij mij wel eens het idee opkomen dat er een soort nieuw taboe op rust. Ik ben al, vanaf het moment dat ik Assadaaka oprichtte, bezig met het doorbreken van taboes, op welk sociaal gebied dan ook. Ik vind het dan ook verontrustend dat al die vormen van eenzaamheid die ik in de praktijk meemaak, zowel in mijn werkzaamheden voor Assadaaka als in mijn werkzaamheden voor de stichting Onze Hoop en voor de NOMA, zo, hoe moet ik het zeggen…. eenzaam blijven. Wanneer mensen er al in slagen een eerste stap te zetten om hun eenzaamheid te doorbreken, dan hebben velen het gevoel alsof hun eerste schreeuw naar contact met anderen weergalmt in een afgesloten ruimte. En dan hebben we het niet over de mensen die écht zo eenzaam zijn dat zij niet eens meer pogingen ondernemen om uit hun eenzaamheid te komen.
Ik ben blij met de aandacht die er deze week in het bijzonder aan eenzaamheid gegeven wordt - hoewel ik direct de kanttekening moet plaatsen dat ik er in de media weinig van merk. Misschien volg ik alles niet goed, maar ik heb noch in een krant, noch bij het journaal noch op het internet de aankondiging gezien van dit gebeuren. Vanzelfsprekend mag u mij corrigeren als ik het bij het verkeerde eind heb.
Ik heb wel een internetsite gevonden, http://www.eenzaam.nl, waarvan de makers tevens achter de organisatie van deze week zitten, en dat is geweldig; maar bij die zoektocht die ik ondernomen heb zit toch iets van: ‘je bent ernaar op zoek en dan vind je het ook’. In mijn visie zou het zoveel beter zijn als het ook bij mensen, die er niet naar op zoek zijn, onder de aandacht gebracht wordt. Want eenzaamheid is een sociaal probleem; het gaat bij eenzaamheid niet om mensen die zich vrijwillig afsluiten van contact met anderen of dit contact willens en wetens zoveel mogelijk beperken. Dat is een vrijwillige keuze. Nee, het gaat hierbij om mensen die vaak in een heel geleidelijk en daardoor moeilijk te pakken proces belanden in een positie die zo ver van medemensen afstaat dat zij in een sociaal isolement belanden.
Ik, als voorzitter van Assadaaka, ben altijd blij wanneer er mensen bij mij komen die die fase van het totale isolement ervaren hebben en af willen sluiten. Maar ik denk tevens dat wij, in onze multiculturele samenleving, vooral niet moeten denken dat wij hier met een probleem te maken hebben dat vooral allochtonen aangaat. Integendeel. Ik doe bij deze een oproep aan bestuurders en andere beleidsmakers om te kijken naar de groeiende eenzaamheid om ons heen, bij iedereen, ongeacht ras, afkomst, religie of wat er nog meer voor scheidslijnen te trekken zijn. Eenzaam zijn is, als je er niet vrijwillig voor gekozen hebt - en dat heb je nooit - , een groot probleem, zowel voor de persoon die ermee te maken heeft, als ook voor de mensen die er om hem heen zijn. Het zou in onze mooie stad en in ons mooie land eigenlijk niet mogen bestaan.
Ondanks deze zware woorden wens ik jullie allen een fijne avond toe.
Toespraak 29 september 2010 Ahmed El Mesri, voorzitter Assadaaka