Stichting Onze Hoop - voor en door migranten met een handicap of chronische ziekte.
Verslag, knelpunten en aanbevelingen m.b.t. de toegankelijkheid van de openbare ruimte, het publieke domein in het kader van de WMO, agenda 22 en de maatschappelijke participatie/sociaal domein.

Op 3 oktober 2012 organiseerde Stichting Onze Hoop een bijeenkomst over de toegankelijkheid in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, agenda 22 en de maatschappelijke participatie/ sociaal domein.
Op deze bijeenkomsten kwamen zowel migranten uit de Indische buurt, uit Groot-Oost en belangstellenden van buiten stadsdeel Groot-Oost, die op welke wijze dan ook gebruik maken van de openbare ruimte. Aanwezig waren ook een planoloog vanuit Onbeperkt-Oost, een beleidsmedewerker van het stadsdeel Groot-Oost en een vrijwilliger van het wijkteam.
Hierbij werd gedacht aan de volgende groepen: mensen met een mobiliteitsbeperking afhankelijk van rolstoel of scootmobiel, slechtziende - en blinde mensen, slechthorende - en dove mensen, mensen met psychische problemen en mensen met onzichtbare aandoeningen zoals hart- en vaatziekte, chronische aandoeningen aan de luchtwegen, hersenbeschadiging, coördinatie - en evenwichtsstoornissen etc. etc. 

Na een inleiding van Dhr. Ahmed El Mesri, kwam het tot een gesprek. Uit dit gesprek kwamen de volgende knelpunten en aanbevelingen naar voren.

1. Geconstateerd werd dat er ook weliswaar verbeteringen zijn aan de fysieke openbare ruimte , daarnaast er ook nog veel verbeterpunten zijn. Concreet werden er locaties genoemd op de grens Indische Buurt/Dapperbuurt waar nog geen afritten zijn gemaakt, zelfs na een x aantal jaren aandringen bij de gemeente. Dit zelfde geldt ook voor Groot-Oost in achteraf straten bijvoorbeeld, enkele doorgaanswegen in Groot-Oost en IJburg. Woon-, werk- en goederenvervoer op spitsuren en ook daar buiten bleken ook knelpunten voor het op tijd/niet bereiken van vrijwilligers/werk, ziekenhuis en of andere hulpverleners. Ook aan gebouwen van woningen bijvoorbeeld, is nog niet gedacht aan bellen op rolstoelhoogte, brievenbussen e.d. voor de mens met beperkingen. Ook levert de fysieke openbare ruimte problemen op voor mensen met kinderwagens. Scholen zijn ook vaak niet toegankelijk voor kinderen met beperkingen waardoor zij onterecht op een school komen ver beneden hun niveau. De detailhandel en horecagelegenheden schijnen in het geheel niet op de hoogte te zijn dat met respectievelijk weinig financiële middelen er een overrijbare drempel kan worden bewerkstelligd.
Ontoegankelijk zijn ook een aantal supermarkten in de buurt die hekjes en zelfs draaipalen plaatsen.

Aanbeveling 1:
Doelgroepen, detailhandelaren, de lokale overheid en hun afdelingen, e.a. betrokken m.b.t. de fysieke ruimte moeten in een vroeg stadium rond de tafel gaan zitten, nog voor de planoloog aan het werk is, opdat straten, wegen en pleinen toegankelijk worden voor iedereen. Dit zal ook de valide medemens en de toekomstige ouderen ten goede gaan komen.

2. De toegankelijkheid van nieuwe openbare gebouwen of gerenoveerde gebouwen zijn goed toegankelijk of verbeterd. Echter dit geldt helaas niet voor alle gebouwen zoals scholen, DWI/ Arbeidsbureau aan de Weesperstraat. In dat laatste gebouw kon een cliënt van DWI niet op de kamer van de klantmanager komen, omdat de lift niet toegankelijk zou zijn voor scootmobiels, volgens de klantmanager. Dit privégesprek voltrok zich in de gang, waar collega’s geregeld de aandacht vroegen van desbetreffende klantmanager. Ook wordt soms een bijstandsuitkering gestopt, vanwege taalproblemen bijvoorbeeld van mensen die nog aan het inburgeren zijn en de taal niet begrijpen, laat staan de regels of hun rechten. Ook het activiteitencentrum- en buurthuis de Meevaart wordt genoemd als voorbeeld, waar weliswaar later nog verbeteringen in zijn aangebracht, echter niet vóór de planning van de verbouwing. Privé bezoeken van vrijwilligers of vrienden v/m aan mensen met beperkingen, zijn ook vaak niet mogelijk vanwege ontoegankelijkheid gebouwen.
Daarbij de woningtoewijzing, aan mensen met beperkingen en die afhankelijk zijn van een sociale huurwoning, stagneert. Het aanbod is klein en de huren te hoog.
De regels voor woningtoewijzing schijnt ook bij woningcoöperaties onduidelijk te zijn. Zo wordt de situatie geschetst dat een een-ouder gezin een aangepaste woning krijgt en aldaar blijkt een invalide ventilatiesysteem, waardoor een kind met astma er nog slechter aan toe raakt en men moet verhuizen naar een tijdelijke betere woning. Dit brengt onnodige extra kosten met zich mee zowel voor de coöperatie als de huurder.

Aanbeveling 2:
zie ook aanbeveling 1, en dit geldt ook voor het bouwen en renoveren extern als intern van woningen, scholen, overheidsgebouwen, buurthuizen, service- en andersoortige wijkpunten. Daarbij moeten alle afdelingen van de lokale overheid worden betrokken. Er moet een betere afstemming komen tussen de woningtoewijzing vanuit de overheid, Woningnet, vooral ook overleg met en voorlichting aan woningcoöperaties over wat een toegankelijke woning zou moeten inhouden, zodat woningen extern toegankelijk zijn als mede intern.

3. Het schort bij migranten aan ingelicht zijn over voorzieningen en men weet de wegen vaak niet. Stichting Onze Hoop en de Vereniging Assadaaka vervullen een grote rol hierin. Deze specifieke doelgroep van mensen met beperkingen blijven daardoor vaak ook geïsoleerd. Door laagdrempelige voorzieningen zoals Onze Hoop i.s.m. Assadaaka worden mensen bereikt, uit hun huizen gehaald en de weg gewezen. Echter, wij vinden het belangrijk dat ook hulpverleningsinstanties zelf getraind worden en geschoold in deze specifieke problematiek. De drempels moeten verdwijnen naar de fysieke gezondheidszorg en de hulpverlening, ook op overdrachtelijke wijze. Het is een grote drempel wanneer je weg wordt gestuurd door een WMO steunpunt, terwijl de persoon Nederlands praat en de hulpvraag duidelijk wordt gesteld. Mensen mogen niet van het kastje naar de muur worden gestuurd. Met andere woorden, in de praktijk blijkt ook dat de drempel door de hulpverlening en zorgsector zelf wordt opgeworpen.
In deze tijd waarin integreren in de maatschappij een individuele - als financiële kwestie schijnt te zijn (landelijk overheidsbeleid en lokaal), is het juist van belang dat werkers in alle sectoren geschoold zijn in de problematiek van migranten. 

Aanbeveling 3:
Onze Hoop organiseert op 22 november 2012 een conferentie voor en met de achterban, alle vrijwilligers, werkers en gremia uit de org/hulpverleningssector om samen tot verdere uitwerking te komen, hoe drempels en vrees voor de zorgsector weggenomen kunnen worden.
Naast dat Onze Hoop werkt aan een brede voorlichting voor de doelgroep i.s.m. Assadaaka, o.a. door themabijeenkomsten op gebied van gezondheidszorg te organiseren , blijft diversiteit in al haar facetten en uitwerkingen daarvan binnen de reguliere gezondheidszorg en hulpverlening een aandachtspunt.
Tevens adviseren wij de zorg- en hulpverleningssector zich te scholen en te trainen in de problematiek van migranten en daarbij gebruik te maken van het aanbod, zoals de conferenties en bijeenkomsten georganiseerd door Onze Hoop en Assadaaka, zodat wijkcentra, servicepunten, ziekenhuizen, hulpverleningsinstanties toegankelijk zijn voor iedereen.

Ten slotte wordt er gesproken over bejegening en over mentaliteit t. o.v. mensen met een beperking en mensen met een allochtone achtergrond met een beperking in het bijzonder. Er worden prettige ervaringen genoemd van medebewoners en ook van onprettige ervaringen. Er wordt gesproken over discriminatie en o.a. ook in de detailhandel en in de horeca. Er wordt ook gesproken over de onzichtbaarheid hiervan en het buitengesloten worden op grond van beperking en afkomst. Dit veroorzaakt leed. Er worden ideeën genoemd om hieraan iets te doen.

Aanbeveling 4:
Onze Hoop gaat onderzoeken i.s.m. met andere instanties hoe dit zichtbaar gemaakt kan worden op projectbasis. Gedacht wordt aan een filmproject op locaties waar mensen met beperkingen belemmeringen ervaren b.v. i.s.m. de Filmacademie, straattheater en een groot overleg met valide en minder valide mensen uit Groot-Oost. Vaak is het ook een gebrek aan kennis bij mensen dat ze niet weten hoe om te gaan met mensen met beperkingen. 

Amsterdam, 15-10-2012.
Saskia Hubelmeijer, namens Stichting Onze Hoop.

Plantage Middenlaan 14-1, 1018 DD Amsterdam, T. 020-7525131, M. 06-47440672, ING Rekeningnummer: 5210237, KvK Amsterdam 34.34.39.59, E. .(JavaScript must be enabled to view this email address),  W. http://stichtingonzehoop.blogspot.nl/