Toegankelijkheid is een breed onderwerp, het heeft te maken met je ergens welkom voelen en dat er geen sprake is van uitsluiting. Mensen die bijvoorbeeld een rolstoel gebruiken, kunnen het gevoel krijgen van uitsluiting als er bijvoorbeeld ergens geen lift aanwezig is. Iemand voelt zich dan niet welkom.

We willen lotgenoten bij elkaar brengen om over verschillende onderwerpen te praten, zoals armoede en eenzaamheid. We zijn allemaal gelijk en er is begrip voor elkaar, dit is een vorm van toegankelijkheid.

Bij Assadaaka leren we mensen voor zichzelf op te komen en mensen die zich superieur voelen, leren we dat af. Ahmed vraagt wat mensen van de toegankelijkheid hier vinden bij Assadaaka. Mensen antwoorden dat alle voorzieningen hier zijn en dat ze zich welkom voelen. Vervolgens wordt er gevraagd of iemand ervaring heeft ergens waar de toegankelijkheid niet goed was.

Er zijn mensen die geen hulp hebben, mevrouw geeft een voorbeeld van een eigen situatie. Onlangs kon zij een paar dagen niet lopen en had ze niemand in de buurt die boodschappen voor haar kon doen. Haar familie woont niet in de buurt, uiteindelijk heeft ze hulp via buren ontvangen.
Toegankelijkheid is een belangrijk thema dat ook in het VN-Verdrag voor gelijke rechten van mensen met een beperking aan de orde komt. Maar het VN-Verdrag gaat verder dan alleen toegankelijkheid. In het verdrag wordt ook gekeken of gelijke rechten voor mensen met een beperking van kracht zijn op bepaalde onderwerpen.
Doel van het VN-verdrag handicap is het bevorderen, beschermen en waarborgen van de mensenrechten van mensen met een beperking. Grondbeginselen in het verdrag zijn toegankelijkheid, persoonlijke autonomie en volledige participatie. Het is belangrijk dat de overheid bij het maken van beleid en wetgeving rekening houdt met deze grondbeginselen. In het verdrag is aangegeven wat de overheid moet doen om ervoor te zorgen dat de positie van mensen met een beperking verbetert. Het VN-verdrag handicap trad op 14 juli 2016 in Nederland in werking.
In Amsterdam is het nog niet overal toegankelijk voor iedereen, er zijn bijvoorbeeld niet overal invalidetoiletten beschikbaar.
In New York is dat bijvoorbeeld beter geregeld, in Canada ook, daar is meer toegankelijkheid. We willen dit in Nederland ook, dat bijvoorbeeld alle cafés toegankelijk zijn. Men weet ervan, maar het wordt nog te weinig toegepast.
Dit geldt bijvoorbeeld ook voor moskeëen, zo zou een livestream voor mensen met een beperking een uitkomst zijn, helaas wordt hier niet aan meegewerkt. Ook zijn deze gebouwen niet altijd toegankelijk.

Toegankelijkheid betekent dat je je ergens goed voelt, welkom en op een gelijkwaardige manier behandeld.
Het doel hier is om te leren zelfredzaam te zijn, wees sterk en kom voor jezelf op.
Als er niet volledig sprake is van toegankelijkheid, kan dit leiden naar dat mensen afhaken. Het gevolg daarvan is dat dit ten koste van hun gezondheid gaat, waardoor ze bijvoorbeeld depressief kunnen worden. Daarom dient overal toegankelijkheid te zijn voor iedereen. Anders draagt dat bij aan zorgmijding.
Een taalbarrière, analfebetisme en digibetisme kunnen ook toegankelijkheid bemoeilijken. Daarom vinden we het bij Assadaaka Community belangrijk dat de taal wordt geleerd en computervaardigheden worden aangeleerd.

Toespraak van Ahmed:
Speech van Ahmed El Mesri over chronische ziekte.

Stichting Assadaaka Community houdt zich al jaren bezig met migranten met beperkingen: mensen die ooit naar Nederland zijn gekomen; die hier nu inmiddels al vele jaren wonen en die ofwel een psychische aandoening ofwel een fysieke beperking hebben, en soms beide.

Dit is bij uitstek een groep binnen onze samenleving die meer en meer in de vergeethoek terecht dreigt te komen, en de mensen die tot deze groep behoren – migranten met een beperking en oudere migranten – zijn mensen die door hun achtergrond gemakkelijk, en steeds vaker, in isolement geraken.

Door de economische crisis en de huidige bezuinigingen en maatregelen om deze crisis aan te pakken, dreigt deze groep nog verder geïsoleerd te raken.

Uiteindelijk zal dit de maatschappij veel duurder komen te staan, omdat de aanspraak op noodzakelijke en basale zorg door de huidige maatregelen slechts zal worden uitgesteld tot een later tijdstip – namelijk, als mensen echt in de problemen zijn gekomen en in een bijna onhoudbare situatie dreigen te geraken of, erger nog reeds zijn beland.

Een zelfzorgzame maatschappij creëer je niet door van de ene op de andere dag voorzieningen stop te zetten, maar door mensen te begeleiden in het proces van onderlinge redzaamheid. Dat laatste is waar Assadaaka Community al jarenlang voor stáát en voor strijdt. Evenals voor laagdrempeligheid en openbare toegankelijkheid, voor maatwerk en voor het blijven stimuleren van zelfredzaamheid. Het is essentieel voor onze doelgroep om het hoofd niet te laten hangen in gemopper of moedeloosheid, maar actief deel te nemen aan activiteiten en aan de doorbreking van het eigen isolement.

Assadaaka Community werkt hier al jaren aan in het stadsdeel Oost en heeft veel mensen al kunnen helpen om uit hun isolement te komen door deel te nemen aan stimulerende activiteiten, eerst als deelnemer, later vaak als vrijwilliger en als ambassadeur voor lotgenoten.

Voor onze bezoekers hebben wij een relatief veilige omgeving, laagdrempelig en tussen lotgenoten. Dit in tegenstelling tot gemeentelijke loketten, waar mensen hun verhaal moeten doen tegen vreemden die hen vaak ook nog wegsturen met informatie die niet goed wordt begrepen.

Bij ons ben je veilig, kun je zo binnenlopen en wordt je gezien en gehoord door mensen die jou begrijpen omdat ze in hetzelfde schuitje zitten. Dat is een niet uit te vlakken voorsprong op officiële instanties.

Wat voor ons echter noodzakelijk is, is dat wij die veiligheid en die ondersteuning kunnen blijven bieden. Maar dat vraagt om erkenning en ondersteuning vanuit de overheid in de vorm van beschikbare ruimtes.

Want participatie, daar staan wij volledig achter. Maar het moet ons wel mógelijk worden gemaakt om ons werk te kunnen blijven doen en zo mensen te kunnen laten participeren.
In mijn jarenlange ervaring met het adviseren en bijstaan van migranten met een beperking is het de laatste tijd opvallend dat er bij de overheidsloketten en instanties vaak mensen worden weggestuurd met de mededeling dat de overheid het niet meer voor ze gaat oplossen maar dat ze moeten leren om het voortaan zelf te doen, of dat ze zelf hulp moeten inschakelen om de benodigde verzorging en ondersteuning te krijgen.

Het lijkt of maar niet wordt begrepen dat dit met name voor de groep oudere migranten, en dan vooral de alleenstaanden binnen die groep, een veel te grote stap is. Zij hebben vanuit hun achtergrond bepaalde taboes en zijn niet gewend om zelf om hulp te vragen. Bijna 95% van onze bezoekers die bij ons aankloppen voor hulp heeft psychische problemen. Die worden vaak veroorzaakt door het isolement waarin ze leven, waardoor in deze groep de vereenzaming nog groter is.

Onder deze groep is de toename van het aantal gevallen van dementie en psychische aandoeningen een groeiend probleem. En daarnaast is er nog het probleem van de woonvoorzieningen: deze groep maakt te weinig gebruik van de beschikbare voorzieningen (zoals bijvoorbeeld aangepaste woningen, thuiszorg, medische zorg e.d.).

Men is vanuit de eigen achtergrond en cultuur gewend om te wachten op hulp van buitenaf, dus ook op die vanuit de overheid. En soms gaat dit zelfs zo ver dat, als er niet wordt ingegrepen door mensen van buitenaf na het krijgen van signalen, het voorkomt dat men alleen, vervuild, onverzorgd en ongezien, overlijdt. Daar zijn mij meerdere gevallen van bekend. Dat is meer dan triest, en eigenlijk schandalig.

Bij Assadaaka horen we veel van wat er speelt in een buurt of wijk. De doelgroep staat dichtbij ons en we hebben er veel contact mee, ook in samenwerking met andere buurtorganisaties. We krijgen signalen, gaan bij de mensen langs of verwijzen mensen naar onze spreekuren. Maar ons probleem is dat de aanloop naar ons toe te groot begint te worden: we kunnen het niet meer alleen behappen. We hebben vooral een groot tekort aan geschikte, toegankelijke ruimtes.

Wij hebben zelf vrijwilligers genoeg: ambassadeurs die bij de mensen langsgaan of praten met de bezoekers die bij ons komen op onze spreekuren of op onze thematische bijeenkomsten. Deze vrijwilligers zijn lotgenoten en dus ervaringsdeskundig. Ze zijn vaak ooit bij ons binnengekomen met hun eigen vragen, en zijn langzamerhand hun weg verder aan het vinden, waarbij ze anderen willen bijstaan. Op die manier geven ze iets wat essentieel is voor een mens in nood, namelijk: erkenning door herkenning. Met als doel om te komen tot doorbreking van het isolement en samen zelfredzaam te worden.

Ten slotte wil ik nog iets zeggen over een andere belangrijke groep, om voor hen een lans te breken: de groep die, meestal individueel, persoonlijke zorg geeft, aan b.v. familieleden, als mantelzorger. Deze groep wordt en is vaak zwaar overbelast. En anderzijds wordt er binnen deze groep in sommige gevallen ook misbruik gemaakt van de zorgbehoeftige, zowel op financieel gebied als door gebruik van fysieke agressie. Dat heeft te maken zowel met de eigen overbelasting als met gebrek aan toezicht en uitgebreide voorlichting/training of een adequate vorm van begeleiding. Dit probleem vraagt ook om begrip en tact om het vertrouwen te kunnen winnen van de mantelzorgers. En de aanpak hiervan reikt verder dan onze grenzen als vrijwilligersorganisatie.

Concluderend:
Het ligt voor de hand in de huidige economische situatie om vooral veel te mopperen als we kijken naar de bezuinigingen. Maar voor onze doelgroep is het essentieel het hoofd niet te laten hangen, maar juist te komen met ideeën en initiatieven om de deur uit te komen en contact te maken met lotgenoten en met mensen die helpen het isolement te doorbreken, ook op langere termijn. Dus: niet mopperen, maar samen opperen van ideeën, plannen en initiatieven. En gewoon contact blijven maken, samen blijven praten over de eigen situatie en de wereld om ons heen.

Daarom is deze ontbijtbijeenkomst ook georganiseerd. Hoe kunnen wij zelf met ideeën komen, plannen maken, naar oplossingen zoeken voor onze eigen situatie en die van de mensen met wie we te maken hebben.

Een vruchtbare ochtend.